Pozwany otrzymuje odpis pozwu z Sądu i z reguły w ten sposób dowiaduje się, o tym, że sprawa zawisła przed Sądem i o treści powództwa. Sąd z reguły zobowiązuje pozwanego do wniesienia w określonym terminie odpowiedzi na pozew.
W odpowiedzi na pozew rozwodowy pozwany może przedstawić swoje stanowisko w zakresie wszystkich kwestii wskazanych w pozwie, jak również i w kwestiach nie objętych pozwem.
Zatem pozwany może odnieść się do tego, że wyraża zgodę na rozwód, może odnieść się do kwestii winy za rozkład pożycia i wnosić odmiennie lub tak samo jak powód. Podobnie w razie posiadania wspólnych małoletnich dzieci powód powinien się odnieść do kwestii władzy rodzicielskiej oraz alimentów – ponownie – zgadzając się na wskazane przez powoda rozwiązania lub przedstawiając odmienne rozwiązania.
Pozwany może złożyć własny wniosek o alimenty na siebie lub inne wnioski, które nie zostały zamieszczone w pozwie, a są dopuszczalne. Tym samym ma takie samo prawo wypowiedzenia się w przedmiocie żądań, które objęte są powództwem jak i powód konstruując pozew.
Oczywiście swoje twierdzenia powinien poprzeć wnioskami dowodowymi czy to zakresie winy, celem wykazania jak się ona rozkłada, kto jest winny…. , czy to w kwestii alimentów na dzieci, czy na siebie, wykazując z jednej strony potrzeby uprawnionego, z drugiej zaś możliwości zobowiązanego.
Więcej o tym pisałam w poście „Pozew – wymogi formalne”.
Co się dzieje, kiedy obie strony wysłały do Sądu pozew o rozwód w podobnym czasie?
Oczywiście nie będą się toczyły dwie sprawy o rozwód.
W takiej sytuacji to pismo, które wpłynie pierwsze, będzie powództwem w sprawie, zaś do niego zostanie załączony pozew drugiej strony, który wpłynął później i będzie traktowany jako odpowiedź na pozew. Oczywiście każda ze stron po zapoznaniu się ze stanowiskiem procesowym drugiej strony, będzie mogła się do tego odnieść, zweryfikować swoje dotychczasowe żądania, czy twierdzenia.
Tak to regujuje art. 493 kpc
- 1. Powództwo wzajemne o rozwód lub o separację jest niedopuszczalne. § 2. W czasie trwania procesu o rozwód lub o separację nie może być wszczęta odrębna sprawa o rozwód albo o separację. § 3. Strona pozwana w sprawie o rozwód może jednak również żądać rozwodu albo separacji. Strona pozwana w sprawie o separację może również żądać separacji albo rozwodu.
Warto w zacytowanym przepisie zwrócić uwagę na par. 3, który wskazuje na uprawnienie do żądania rozwodu, gdy wpłynie pozew o separację i odwrotnie pozwany może żądać separacji, gdy powód żąda rozwodu.
Warto jeszcze zwrócić uwagę na kilka rzeczy związanych z wytoczeniem powództwa.
- Powód w przeciwieństwie do pozwanego wnosi opłatę sądową 600 zł.
- Również powód jest jedynie uprawnionym do cofnięcia powództwa, takie uprawnienie nie przysługuje pozwanemu.
- Co jeśli toczy się sprawa o alimenty w Sądzie Rejonowym, a w jej toku do Sądu Okręgowego został wniesiony pozew o rozwód?
Kwestię tą reguluje art. 445 kpc:
Art. 445. Zakaz wszczynania odrębnych spraw o zaspokojenie potrzeb rodziny lub o alimenty
- 1. W czasie trwania procesu o rozwód lub o separację nie może być wszczęta odrębna sprawa o zaspokojenie potrzeb rodziny i o alimenty pomiędzy małżonkami albo pomiędzy nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi co do świadczeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód lub o separację. Pozew lub wniosek o zabezpieczenie w takiej sprawie sąd przekaże sądowi, w którym toczy się sprawa o rozwód lub o separację, w celu rozstrzygnięcia według przepisów o postępowaniu zabezpieczającym. § 2. Postępowanie w sprawie o zaspokojenie potrzeb rodziny lub o alimenty, wszczęte przed wytoczeniem powództwa o rozwód lub o separację, ulega z urzędu zawieszeniu z chwilą wytoczenia powództwa o rozwód lub o separację co do świadczeń za okres od jego wytoczenia. Z chwilą wydania w sprawie o rozwód lub o separację postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia wykonania obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny lub o alimenty wstrzymuje się także z mocy prawa wykonanie nieprawomocnych orzeczeń o obowiązku tych świadczeń, wydanych w poprzednio wszczętej sprawie, za okres od wytoczenia powództwa o rozwód lub o separację. § 3. Po prawomocnym zakończeniu sprawy o rozwód lub o separację zawieszone postępowanie podejmuje się z mocy prawa, orzeczenia zaś, których wykonanie było wstrzymane, podlegają wykonaniu, jednak tylko co do okresu, za który w sprawie o rozwód lub o separację nie orzeczono o roszczeniach objętych zawieszonym postępowaniem. W pozostałym zakresie postępowanie ulega z mocy prawa umorzeniu.
Jak widać z przepisu ustawodawca przewidział sytuację, gdy pozew o alimenty lub zaspokajanie potrzeb rodziny wpłynął do sądu Rejonowego po wszczęciu uprzednim postępowania o rozwód. Wówczas Sad rejonowy przekazuje pozew do ądu Okręgowego, gdyż w czasie prawy o rozwód jest to jedy Sąd właściwy do orzekania w prawie małżonków, alimentów, władzy rodzicielskiej… Oznacza to, że sad Okręgowy, który prowadzi sprawę o rozwód zajmie się sprawą w trybie zabezpieczenia.
Druga sytuacja przewidzianą przez przepis, to sytuacja, gdy sprawa o zaspokajanie potrzeb rodziny lub o alimenty wpłynęła do Sądu Rejonowego wcześniej przez wszczęciem sprawy o rozwód lub separację. Wówczas sprawa to zostaje zawieszona, a kwestią alimentów zajmuje się Sąd Okręgowy.
Jest jeszcze trzecia sytuacja, a mianowicie, gdy zapadło nieprawomocne orzeczenie w Sądzie Rejonowym co do zaspokajania potrzeb rodziny lub w sprawie o alimenty podlegające wykonaniu, a następnie zostało wytoczone powództwo o rozwód lub separację. Wówczas wstrzymuje się wykonywanie tych orzeczeń za okres od wytoczenia powództwa, bowiem i w tej sytuacji uprawniony do regulowania przedmiotowych kwestii finansowych jest Sąd Okręgowy.
- Co z orzekaniem o władzy rodzicielskiej w czasie sprawy o rozwód i separację.
Podobnie jak kwestie alimentacyjne ustawodawca uregulował kwestie władzy rodzicielskiej w czasie postępowania o rozwód lub separację.
Jedynym Sądem właściwym do orzekania w tej sprawie jest Sąd rozwodowy, czyli Sąd Okręgowy i on w trybie przepisów o zabezpieczeniu reguluje tą kwestie na czas toczącego się procesu i z reguły na przyszłość.
Art. 4451. Zakaz wszczynania odrębnych spraw dotyczących władzy rodzicielskiej
- 1. Jeżeli sprawa o rozwód lub o separację jest w toku, nie może być wszczęte odrębne postępowanie dotyczące władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron lub o ustalenie kontaktów z nimi. W razie potrzeby orzeczenia o władzy rodzicielskiej lub o kontaktach stosuje się przepisy o postępowaniu zabezpieczającym. § 2. Postępowanie w sprawie dotyczącej władzy rodzicielskiej lub kontaktów wszczęte przed wytoczeniem powództwa o rozwód lub o separację ulega z urzędu zawieszeniu, a o władzy rodzicielskiej lub kontaktach przez cały czas trwania sprawy o rozwód lub o separację sąd orzeka w postępowaniu zabezpieczającym. Sąd postanowi podjąć postępowanie dotyczące władzy rodzicielskiej lub kontaktów, jeżeli w prawomocnym orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie o rozwód lub o separację nie orzeczono o władzy rodzicielskiej lub kontaktach. W przeciwnym wypadku postępowanie ulega umorzeniu.